D

  • dać se w tyte – upić się
  • dalas – nędza, nędzarz
  • dalaśnica – nędzarka
  • dalaśnik – nędzarz
  • dalej! lub: no, dalej! – pospiesz się
  • damascena – śliwka węgierka
  • dądel – malec, smarkacz
  • deczka – kocyk, serwetka
  • dej – daj
  • dekiel – czapka (mieć z deklem – być niespełna rozumu)
  • deknąć – uderzyć (kogoś)
  • depok – guzik
  • deska – blok mieszkalny sporych rozmiarów
  • do góry – u góry
  • do jemu – do niego
  • dolina – porażka
  • dostać gila – zwariować
  • dostany – dojrzały
  • dość, za dość – ile?, za dużo
  • drabka, drobka – drabina
  • dracheta, drachyta – latawiec lub wysoka, chuda dziewczyna
  • drajfus – kopyto szewskie
  • drętki – kwaśny
  • druch – ciągle
  • drygać – bać się
  • drynda – konny tramwaj, teraz taksówka
  • drwalnik – drwalnia
  • drzuzgawka, drzuzgowka – truskawka
  • dudki – pieniądze
  • dudlać – płakać, pić lub grzebać w nosie
  • dundel – smark z nosa
  • durch – całkiem
  • dycht – całkiem, zupełnie
  • dydek/dydki – pierś/piersi
  • dylać – tańczyć
  • dynks – nieokreślone „coś” (mały wichajster)
  • dziebko, zdziebko – trochę
  • dzieciszczko – dziecko
  • dziura w desce – przejście w bloku mieszkalnym
  • abo – albo
  • ady – ale, przecież
  • afa – małpa
  • ajmerek – wiaderko
  • ajnfach – nieskomplikowany, prosty
  • ajntop, ajntopf – jednogarnkowe danie
  • ajsbajna – golonka
  • ajzol – metalowy przedmiot
  • aktornik – aktor
  • akuratnie – dokładnie, starannie, porządnie
  • akuratny – dokładny, staranny
  • ale – (podkreślenie) ależ
  • amba komuś odbija – ktoś wariuje
  • ameryka – tyłek żartobliwie
  • amerykan – ciastko biszkoptowe
  • amfitka – balkon w teatrze
  • ancug – ubranie, garnitur
  • angielka – kuchenny piecyk na węgiel, stojący na metalowych nogach
  • angryst – agrest
  • anielskie włosy – lameta (na choinkę)
  • antrejka – spiżarnia przy kuchni, sień lub przedpokój
  • apach, apaj – oprych
  • apartnie – osobno
  • apartny – osobny
  • aprykoza – morela
  • artycha – artysta
  • ausdruk – wyraz, wyrażenie
  • ażeby – …żeby nie wiem co!
  • babok, babol – gil w sensie, smark
  • babrać – długo przesiadywać
  • babsztyk, babsztyl – kobieta obraźliwie
  • bachać się – kąpać się
  • badejki – kąpielówki
  • baka – policzek
  • bakcyl – zamiłowanie, umiejętność
  • bakcyle – bakterie, wirusy (ogólnie: zarazki)
  • bamber – rolnik, gospodarz (nieco pejoratywnie)
  • bamberski – byle jaki, niechlujny
  • bambrejewo – wiocha
  • bambrzok – placek ziemniaczany pieczony bezpośrednio na blasze
  • bana – pociąg
  • barzej, barzy – bardziej, więcej
  • bauer – gospodarz
  • beblać – gadać bzdury
  • bebły – pomyje
  • bedki – grzyby
  • be gryf – znaczenie, słowo lub termin
  • bejm (bejmy) – pieniądz (pieniądze)
  • bena – benzyna
  • berbela – wódka
  • berbelucha – wódka najgorszego gatunku
  • beretka – beret
  • berger – mróz
  • bestry – pstry (kolor)
  • bez – przez
  • bębas – malec
  • biały groch – biała fasola
  • biber – kapelusz
  • bigiel – wieszak, kant (spodnie wyprasowane na bigiel)
  • biglować – prasować
  • biksa – puszka
  • bimba – tramwaj
  • bindka – krawat
  • biniol, binks – siniak
  • binks, binol, biniol – siniak
  • blajba – miejsce na nocleg
  • blauka, blaua, blałka – wagary
  • blubrać – gadać, ględzić
  • blubranie a. blybranie – ględzenie
  • blubry – błahe opowiastki, wypowiedzi bez większej wagi
  • blyce, bryle – okulary
  • blycki – klucz do rur, żabki
  • blyrwa – uprawiająca najstarszy zawód
  • boba – czapka
  • bobas – dziecko
  • bogać ta, bogać tam – gdzież tam, ależ
  • bonbony – cukierki
  • borchać się – gniewać się
  • borowy – leśniczy
  • boźdór – chłopak, chłopiec
  • boża męka – przydrożna kapliczka, krzyż
  • bón tón – dobre maniery
  • braciaszek – drugi i kolejny grzyb w jednym miejscu w lesie
  • brachol – brat
  • bratkasta – piekarnik
  • brawędzić – marudzić
  • brać się za chachły – bić się
  • brecha, brechsztanga – łom
  • brechtać się – taplać się w wodzie, śmiać się
  • bręczeć, brynczeć – narzekać, marudzić
  • brękot, brynkot – maruda
  • bronki – piwa
  • bryle, blyce – okulary
  • brynda – denaturat
  • buba – kiepska pogoda
  • buchta – więzienie
  • buda – bramka na boisku lub szkoła
  • burzowiny – coś pieniącego się
  • być bejt – być zmęczonym, wykończonym
  • być na fleku – być w pełni sił
  • być precz/prek – być nieobecnym
  • być wyjechanym prek – wyjechać gdzieś
  • bzybzać – kroić, ciąć
  • bździągwa – mała dziewczynka (pejoratywnie) lub mały owoc
  • całki – cały
  • Ceglorz – zakłady założone przez Hipolita Cegielskiego
  • chabaj – rzeźnik
  • chabas – mięso
  • chachoł – kark lub przybysz ze wschodu
  • chapać – ciężko pracować
  • chaps – kęs
  • chapsnąć – ugryźć
  • chaziaj – chłop ze wschodu
  • chadziajski – kiepski, byle jaki, niechlujny
  • chęchy – gęste krzaki
  • chędożyć, ochędożyć – sprzątać, czyścić, posprzątać, wyczyścić
  • chichrać się – śmiać się
  • chlabra – plucha, błoto
  • chochla – łyżka wazowa, czerpak
  • chłopyszek – chłopiec
  • chrabęścić – szeleścić
  • chrympać – strzępić, ciąć tępym nożem
  • chujka – świerk (choinka na Boże Narodzenie)
  • churchać, churchlać – kaszleć, pochrząkiwać
  • ciepnąć – rzucić
  • cięgiem – ciągle, wciąż
  • cknić – tęsknić
  • co jest lołs – o co chodzi
  • colog – ogród zoologiczny
  • cug – prąd powietrza, przeciąg (np. piec złapał cug) lub pociąg
  • cycuś – coś nadzwyczajnego
  • cyrać – cucić, ożywiać
  • czarnina – czernina
  • cząpać, cząpnąć, czępnąć, czómpnąć, czympnąć – kucać, kucnąć
  • czerstwy – stare (o pieczywie) – obecnie nieużywane, zdrowy (o ludziach)
  • czerwone jagody – poziomki
  • czysty kintop – ale zabawa
  • ćknąć – cieknąć
  • ćmiki – papierosy
  • ćpnąć, ćpać – rzucić, rzucać
  • ćwierć – konew
  • ćwok, ćmok – oferma
  • dać se w tyte – upić się
  • dalas – nędza, nędzarz
  • dalaśnica – nędzarka
  • dalaśnik – nędzarz
  • dalej! lub: no, dalej! – pospiesz się
  • damascena – śliwka węgierka
  • dądel – malec, smarkacz
  • deczka – kocyk, serwetka
  • dej – daj
  • dekiel – czapka (mieć z deklem – być niespełna rozumu)
  • deknąć – uderzyć (kogoś)
  • depok – guzik
  • deska – blok mieszkalny sporych rozmiarów
  • do góry – u góry
  • do jemu – do niego
  • dolina – porażka
  • dostać gila – zwariować
  • dostany – dojrzały
  • dość, za dość – ile?, za dużo
  • drabka, drobka – drabina
  • dracheta, drachyta – latawiec lub wysoka, chuda dziewczyna
  • drajfus – kopyto szewskie
  • drętki – kwaśny
  • druch – ciągle
  • drygać – bać się
  • drynda – konny tramwaj, teraz taksówka
  • drwalnik – drwalnia
  • drzuzgawka, drzuzgowka – truskawka
  • dudki – pieniądze
  • dudlać – płakać, pić lub grzebać w nosie
  • dundel – smark z nosa
  • durch – całkiem
  • dycht – całkiem, zupełnie
  • dydek/dydki – pierś/piersi
  • dylać – tańczyć
  • dynks – nieokreślone „coś” (mały wichajster)
  • dziebko, zdziebko – trochę
  • dzieciszczko – dziecko
  • dziura w desce – przejście w bloku mieszkalnym
  • echo – pusto (np.: mam echo w lodówce)
  • ejber – chłopak, rozrabiaka, łobuziak, nicpoń
  • eka – ekipa lub narożnik, kąt, banda
  • elegant z Mosiny – wystroił się (pogardliwie)
  • elektroluks – odkurzacz (od nazwy firmy Electrolux)
  • emza – osoba niesympatyczna
  • faferloki – płatki owsiane
  • fafoły, farfocel – zawiesina, osad, fusy od herbaty
  • fajny – ładny
  • famuła – rodzina
  • faryna – cukier
  • fefermyncki – cukierki miętowe
  • fefry, fefrać się – strach, bać się
  • fiksmatenta – drobiazgi, drobne rzeczy
  • fest – mocno, dobrze, OK
  • fifny – zgrabny lub sprytny, żartobliwy
  • fleja – flejtuch
  • flepy – dokumenty, akta, papiery
  • flaszka – butelka
  • fogelka – wesołe miasteczko, plac zabaw
  • fonc – smalec
  • franela – flanela
  • frechkunda – bezczelna kobieta
  • frechowny – zarozumiały, bezczelny
  • fulfa – nalana, pełna twarz
  • fumlować, fymlować – o urządzeniach: działać niesprawnie
  • funcka – lampka, latarnia
  • funt – jednostka wagi w Poznaniu 0,5 kg
  • furt – nadal, ciągle
  • futer – pożywienie
  • fyrać – uciekać, szybko odchodzić
  • fyrtel – okolica lub dzielnica
  • gajgi – skrzypce
  • galart – galareta mięsna
  • galat, galacik – galareta
  • galarypa – kalarepa
  • gamaja – gimnazjum
  • gamuła – niezdara, gamoń
  • ganc – całkiem, zupełnie
  • gapa, glapa – kruk, gawron, wrona
  • galara – strach
  • gara, garówa – upał
  • garować – leżeć w łóżku, spać
  • gaska – uliczka, wąska uliczka, czasami ślepy zaułek
  • gelejza – osoba nieporządna, niezdarna, powolna
  • gemyla, gemela, gimela, gymela – śmietnik, bałagan
  • gibać się – kołysać się
  • gibus,ginol – wysoki człowiek
  • gichnąć – wylać, nalać, oblać
  • gideja, gidyja – kobieta wysokiego wzrostu
  • giglać – łaskotać
  • gilejza – niezdara
  • gira, giyra – noga
  • glajda – błoto, deszczowa pogoda, plucha, kobieta niechlujna
  • glanc – lukier lub na błysk (np.: wypoleruj na glanc)
  • glapa, gapa – kruk, gawron, wrona
  • glapić się – patrzeć
  • glazejki – skórzane rękawiczki
  • ględzić – marudzić
  • glizda – glista, dżdżownica
  • globusik – melonik
  • glubka – mirabelka (rodzaj śliwki)
  • głabać – kraść, brać
  • głuchacz – sygnał telefoniczny (zadzwonienie do kogoś i rozłączenie się)
  • gnyk – kark
  • golarz – fryzjer
  • gonito – berek (zabawa dziecięca)
  • gościniec – zarówno droga jak i zajazd, karczma
  • góra – strych (do góry – na górze, piętrze)
  • grajcarek – korkociąg
  • gramolić się – wchodzić na coś, gdzieś, gdzie niekoniecznie jest się mile widzianym
  • graty – rzeczy, meble, rupiecie
  • grula – człowiek ociężały
  • grulać – gnieść
  • grycha – stara bułka
  • grygolić – bazgrać
  • guli – z powodu, z przyczyny
  • guła, gularz – indyk, indyczka, również guła – niezdarna, niezaradna kobieta
  • guzdrać – robić coś w bardzo wolnym tempie
  • guzik – włącznik, przycisk
  • gzik, gzika, gziczka – twarożek ze śmietaną i cebulą, ze szczypiorkiem i oliwą
  • gzub – małe dziecko
  • haczka – motyka
  • haczyk – pogrzebacz lub hak
  • haj – nóż
  • hajcować – palić
  • hajs – pieniądze
  • hajtnąć – uciąć
  • hajtok – nóż, kozik
  • hajtnąć się – ożenić się, wyjść za mąż
  • hazaj – zając
  • he? – co?
  • hebel – strug
  • hejbnąć sie – zdobyć się na coś
  • heklówka – szydełko (do ręcznych robótek)
  • heklować – szydełkować, robić na szydełku
  • heksa – złośliwa, brzydka kobieta, zołza
  • hela (z pyrami) – wóz ze skrzynią na ziemniaki
  • huby – peryferie
  • hyca – upał
  • hycać – skakać
  • hyćka, hyczka – czarny bez
  • ichty – niezrównoważone zachowanie (kaprysy, zachcianki, grymaszenie, boczenie się)
  • inkost – atrament
  • ino – tylko
  • inwentura – remanent
  • Istny – ten właśnie!
  • iść w pyry – nie zawracaj głowy
  • jabol – tanie wino z dużą ilością siarki
  • jabzo – jabłko
  • jaczka – marynarka
  • jangryst – agrest
  • jampor – rampa
  • japa – dziura lub jama ustna
  • japić – dziurawić
  • jednaki – jednakowy
  • jedza – jedzenie
  • jegiery – kalesony
  • jest piec – jest problem, zadyma, zamieszanie
  • jucha – młoda, nierozgarnięta dziewczyna lub krew
  • juchta – podrostek, łobuz, złodziej lub kradzież
  • junkers – przepływowy, gazowy podgrzewacz wody (terma) (od firmy Junkers)
  • jupa, jupka – wierzchnie okrycie, bluza, kurtka
  • kabany – kabaczki
  • kabel – izolowany przewód elektryczny
  • kachel – buzia (dziecka)
  • kajzer – cesarz
  • kakaludek – niski wzrostem
  • kalafa – twarz
  • kamelarz – urzędnik miejski
  • kamloty – kamienie
  • kanar – kontroler w tramwaju, w autobusie
  • kanka – nierdzewna bańka zamykana na mleko
  • kantować się – pchać się
  • karmelki – cukierki
  • karmonada, karbonada – schab
  • kasta, kista – skrzynia, bramka na boisku
  • kaszok – kaszanka
  • katana – wierzchnie okrycie, marynarka, bluza, kurtka
  • kawiorek – mały puszysty chleb pszenny
  • każdy jeden – każdy
  • kąpiółka – łazienka lub kąpiel
  • kejter – pies
  • kibel – śmietnik, muszla klozetowa, korek uliczny
  • kibol – kibic
  • kicha – kiełbasa
  • kichy – wąskie spodnie
  • kiejda – kieszeń
  • kierz, kierzek – krzak
  • kielczyć się, kiełczyć się – śmiać się
  • kieloch – ząb
  • kieluńdek – kieliszek, odrobinka
  • kieretyny – krzaki, zarośla (poszli w kiertyny)
  • kij – poza ogólnopolskim znaczeniem, również: piętro
  • kinder – brudas, nicpoń (szczególnie o dziecku)
  • kintop – kino
  • kipa – niedopałek
  • kis – żwir
  • kista – skrzynia
  • kiszczonka – woda po gotowanej kaszance
  • kiszka – kaszanka
  • klajdać, klajdnąć – ubierać
  • klajtry – włosy
  • klamizer – partacz
  • klamoty – graty, wszystkie przedmioty lub kamienie
  • klapsztula – kanapka składająca się z dwóch skibek chleba z obkładem pomiędzy nimi
  • klara – słońce
  • klejdry – plotki
  • kląkry, klunkry – rupiecie
  • klemy, klymy – cukierki twarde, landrynki
  • kletuśnica – plotkarka
  • klocek – tysiąc
  • klofta – kłoda, pień drzewa lub gruba kobieta
  • klopnąć – sprzedać
  • kluft – odzież
  • kluka, kluber, kliber – nos
  • klunkier, kląkier – stara, lub aktualnie niepotrzebna rzecz, rupieć, grat
  • klybać – plotkować, marudzić, obgadywać
  • knajder, knajtek, knajder – mężczyzna niskiego wzrostu; mały chłopiec
  • knipa – książka
  • knobloch, knobloszek – kiełbasa czosnkowa
  • knyf – tajemny sposób, motyw lub fortel
  • knyp – nóż
  • knypek – niski człowiek; mały nożyk
  • knyple – podłużne kanciaste bułki
  • kociamber – kot
  • kojo – łóżko
  • kokot – kogut
  • Kolejorz – KKS Lech Poznań
  • kolonialka – sklep spożywczy
  • kompel, kumpel – kolego
  • koperytki – kapiszony
  • kopytka – kluski z gotowanych ziemniaków i mąki; szagówki
  • korbol – dynia lub tanie wino
  • kramować się – zalecać się; podrywać
  • kromka – piętka chleba
  • krybuny – plecy, krzyż (część ciała)
  • krypel – cerkiew
  • kumoś, kumoter, kumosia – kum, kuma
  • kumoterstwo – nepotyzm, kolesiostwo
  • Kuniec–Dymbiec – ekspresywne wyrażenie używane w trudniej sytuacji bez wyjścia
  • kusić – straszyć, pracować nocą, czuwać
  • kuszka – koszyk
  • kuzaj – kuzyn
  • kwynkać – marudzić, narzekać na dolegliwości chorobowe
  • kwyrla, kwirla, kwyrlejka, kwirlejka – prosty przyrząd kuchenny do mieszania ciast
  • kymby rymby – na odwrót, odwróć
  • labija – zabawa, impreza
  • laczki – obuwie domowe bez pięty lub buty
  • laga – przedmiot podłużny, lub jego pakietów
  • lajcha – człowiek słaby, osłabiony
  • lajsnąć (se) – kupić (sobie)
  • land – wieś
  • langus – człowiek wysoki
  • lania – szkoła
  • latoś – tego roku
  • latowy – letni np. domek
  • lebera, leberka – wątrobianka
  • lejza – osoba niezdarna, gapowata
  • leko – lekko
  • lelać – rozpieszczać
  • leżałki, uleżałki – gruszki ulęgałki (nadające się do spożycia po uleżeniu)
  • libera – poziomica (zwana jeszcze inaczej po poznańsku „waserwagą”)
  • ligać sie – ślizgać się
  • ligawa – ślizgawa, ślizgawka
  • listowy – listonosz
  • lodówa – duży samochód policyjny
  • lofrować – lenić się, włóczyć
  • lofer – człowiek, który się włóczy
  • lola – gruby kij, laska
  • lumpy – ciuchy, szmaty
  • luchnąć – wypić
  • lujnąć – uderzyć
  • luj – wielki (w odniesieniu do ludzi i przedmiotów)
  • lufcik – małe, dodatkowe okienko w dużym oknie
  • lola – laska, gruby kij
  • lołs – dalej
  • lumpy – rzeczy, ubranie czasami niepożądane
  • luntrus – łazęga, powsinoga, łazik
  • luńt – kawał (kiełbasy)
  • lura – o kawie, herbacie – bardzo słaba
  • lury – głupstwa, nudy, brednie
  • lyrać sie, lyroć sie – bujać się, chwiać się
  • łata, łatus – urwis, o dorosłym człowiek: niewiele wart
  • łatynda – obibok, włóczęga
  • łe! – o!, oj! (wołacz)
  • łe jery! – o rany!, ojejku!, olaboga! (wołacz)
  • łęgol, łągol – człowiek wesoły
  • łoński rok – zeszły rok
  • łynt, wiks – lanie, bicie
  • macać się z głupim bez ściane – być nienormalnym, zgłupieć
  • macoszka – bratek
  • majsel – przecinak
  • maluda – dziecko
  • mamisz – lekkoduch lub małe dziecko
  • mana – drużyna sportowa
  • mantel – płaszcz
  • manygować – lenić się, włóczyć się bez celu
  • manyle – odzież
  • manyroły – męskie przyrodzenie
  • marać – szukać, grzebać
  • maryjanka – majeranek
  • mączka, mączkować – krochmal, krochmalić
  • mączyty – mączysty
  • mądre drzewo – poziomica
  • mela – dziewczyna
  • melki – cukierki
  • melona baba – rodzaj ciasta, babki, babka ucierana
  • menel – typek, żul
  • merknąć się – zorientować się
  • metryka – tylko akt chrztu
  • męgla – magiel
  • miałki – sypki, płytki
  • miągwa – osoba płaczliwa, narzekająca
  • mieć dolinę – mieć doła, depresję
  • migana – zabawa z tańcami
  • miyndzy – między
  • mlostek – kamienny garnek do mleka, śmietany
  • młodzie – drożdże
  • modrak – bławatek, chaber
  • modra kapusta – czerwona kapusta
  • modrakowaty – niebieski
  • modrakowy – niebieski
  • modre, modrzyć – farbka do barwienia tkanin, barwić farbką
  • mora – zmora, duch
  • motorowy – motorniczy
  • mrzygłód – niejadek, ktoś wychudzony
  • muzyka pod giyre – muzyka taneczna
  • myrdać, merdać – mieszać
  • myrdyrda, merdyrda – zasmażka (ślepe ryby z myrdyrdą)
  • myrlać, merlać – wydawać nieakceptowane dla słuchacza dźwięki
  • nabierka – łyżka wazowa
  • nabąbany – najedzony w nadmiarze
  • nadrach – obdartus
  • nadusić – nacisnąć (np. przycisk dzwonka)
  • na jednym laczku – szybko
  • nakastlik – stolik nocny, małe biureczko stojące przy łóżku
  • nałojony – pijany
  • namknąć (się) – usunąć, przesunąć (namknij się – odsuń się, nie przeszkadzaj)
  • na odwyrtke – na odwrót
  • napizgany – pijany
  • naramki – ramiączka (koszulka na naramkach – koszulka na ramiączkach)
  • na ręby – na odwrotną stronę
  • narychtować – przygotować, naprawić
  • na spróbę – na próbę
  • na szagę – na skróty
  • nawarka – zupa z mlekiem
  • nazad – do tyłu (komenda dla konia)
  • nicpota, nicpoty – nicpoń, urwis, nieznośny
  • nieusłuchany – niegrzeczny
  • niezgloźnie – niezgrabnie, nieudolnie
  • niuda – świnia
  • norać, unorać – tarzać, wytarzać, ubrudzić
  • nośpłat – handlarz szmatami, starzyzną, oberwaniec
  • nupel, nypel – smoczek
  • nyga – komar
  • nygus – leń
  • nyny – spanie (iść nyny – iść spać)
  • nyra, nyrol – skąpiec, dusigrosz
  • obkład – to co się kładzie na kanapce (plasterki kiełbasy, ser itd.)
  • oblec – włożyć (ubrać się)
  • obski – obcy
  • obśrupany – odrapany
  • ochlapus – pijak
  • odbić bilet – skasować bilet
  • odkinać się – odczepić się, dać komuś spokój
  • odkluczyć – otworzyć zamknięty zamek
  • ofunflany – ubrudzony, osmarkany
  • ogar – łobuz
  • ogigle – gałązki bez liści, zwiędnięte kwiaty
  • ogrodowy – ogrodnik
  • odsiebka – przeciwna strona
  • oglejdrane, oglajdrane – obłocone, np. buty
  • okowita – spirytus, denaturat
  • omurzyć, umurzyć – pobrudzić czymś sypkim np. piaskiem, kurzem
  • opędziały – lichy, nędzny
  • opękać, przepękać – obyć się bez czegoś
  • opypłać sie – ubrudzić się
  • opypłaniec – brudas
  • ostrzytko – temperówka
  • otworzony – otwarty
  • ośródka – miąższ chleba
  • pałka – kurze udko
  • pamperek – mała laleczka lub pogardliwie o mało znaczącym człowieku
  • pana – dziura w dętce, złapana guma
  • pantoki – drewniaki
  • papcie, paputki – obuwie domowe
  • papa – twarz, usta (Nie drzyj papy! – Nie krzycz!)
  • papudrak, papudrok – partacz, niezdara
  • parzybroda – kapuśniak z włoskiej kapusty
  • paterak – partacz, niedbały gospodarz
  • patonić się, spatonić się – palić się, tlić
  • patrzydła – okulary
  • pągiel – smarkacz
  • peja – wesz, pchła
  • pełna wiksa – pełen gaz (w samochodzie)
  • pener – osiedlowy maczo, menel, lump, żul
  • perpecie – drobne rzeczy
  • petrol – nafta
  • petronelka – biedronka
  • pęchcić – szperać, szukać
  • Piciu – Piotr
  • pieniąchy – pieniądze
  • pierdoła z Gądek – gaduła, plotkarz
  • pierdoły – drobnostki, szczegóły (nie wulgaryzm) lub plotki
  • pierdolić – mówić trzy po trzy lub plotkować (nie wulgaryzm)
  • pierdoła – nudziarz, czasem plotkarz (nie wulgaryzm) „pierdoła z Gądek”
  • pierduśnica – plotkarka
  • pinda, pindy rynda – wyzywająca dziewczyna
  • pindaczyć się – stroić się
  • pipol – piekarz
  • pitok – mały nożyk, ale i męski narząd
  • pizgać – robić
  • pizgnąć się – uderzyć się
  • pizgnąć fotkę – zrobić zdjęcie
  • plendze, plińdze, plyndze – placki ziemniaczane
  • plożyć – służyć albo przynosić ulgę
  • pochichrać – pośmiać się
  • pochrympać – postrzępić, wystrzępić
  • podstawek, podstawka – talerzyk pod szklankę, filiżankę
  • pofajtać – pomieszać, pomylić
  • pojapać, pojapić – podziurawić
  • polica – półka
  • pomieszkanie – mieszkanie
  • po mojemu – myślę, że
  • porannik – szlafrok
  • poruta – wstyd, kompromitacja
  • pory – spodnie
  • porządki – narzędzia
  • porzónny – porządny
  • posoba, posowa – sufit
  • pośrupać – poszczerbić, obić, postrzępić
  • półżytki – pośladki
  • prek – precz (być wyjechanym prek)
  • proszczak – prosiak
  • przebierać – nadwerężać (przebrać szwaję – nadwerężyć nogę)
  • przechadzka – spacer
  • przecisk – zwężenie drogi
  • przepękać, opękać – obyć się bez czegoś
  • przesmradzać – wybrzydzać
  • przykinać – przyczepić się, przynieść coś
  • przytośtać – przynieść, przywlec
  • przytośtać się – przyjść, przywlec się
  • przyturać – przynieść, przytargać coś
  • puczyć się – szczycić się, puszyć się
  • pukwa – babsko
  • ptapty, mieć ptapty – zachowywać się dziecinnie, być niedorozwiniętym umysłowo
  • pynk – pęk
  • pyra – ziemniak
  • Pyra – mieszkaniec Wielkopolski, ale nie jest to w Wielkopolsce określenie negatywne
  • pyry w mundurkach – ziemniaki gotowane w łupinach
  • pyry z gzikiem – regionalna potrawa (ziemniaki i biały ser)
  • pyza – drożdżowe kluski na parze
  • rajcowny – podniecający, ponętny, pełen wdzięku
  • rajzować – podróżować
  • ramiążko, ramiączko – wieszak na ubrania lub chuderlak
  • rampuć, rumpuć – gęsta zupa jarzynowa
  • rapel, mieć rapla – bzik, mieć bzika
  • raszka – szuflada na papiery, kratka (np. w samochodzie)
  • raszpel – tarnik do drewna
  • redyski, redychy – rzodkiewki
  • religa – łamaga, oferma
  • repeta – gęsta zupa stanowiąca jednodaniowy obiad
  • retenta – rupiecie, graty
  • rodle – sanki
  • rojber – łobuz, także o rozrabiającym dziecku
  • rojber-buda – bałagan, harmider, melina
  • rozpłaszczyć się – zdjąć płaszcz
  • równak – jednak
  • rug cug – szybko
  • ruła – spokój
  • rumotać – hałasować, stukać, robić rumor
  • rumpuć – gęsta zupa jarzynowa
  • rychtyg – akurat, dokładnie, w porządku
  • rychtować – szykować
  • ryczka – niski taboret do ręcznego dojenia krów
  • rydychy – nogi
  • rylać się – chybotać się
  • ryfa – gęba, mina, wyraz twarzy
  • ryry – klamoty (por. klunkry)
  • rzęch – stare, ciągle psujące się urządzenie
  • rżany, żanny – żytni
  • sa stędy sa styndy – stąd
  • salacha – młoda, ale wysoka dziewczyna
  • sanki – sankcje
  • sądek – drewniane naczynie
  • siano – pieniądze
  • sień – małe chłodne pomieszczenie przykuchenne
  • siora – siostra
  • skataić się – zmęczyć
  • skędy – skąd
  • skiba – kradzież
  • skibka – to, co powstaje, gdy kroi się chleb (nie kromka) i z czego robi się sznytki
  • skibać / skibnąć – kraść / ukraść
  • sklep – piwnica
  • skład – sklep
  • skopowina – baranina
  • skorno – skoro (skorno dryzd – skoro świt)
  • skorupa – naczynia ceramiczne
  • skrytka – spiżarnia
  • skrzeczki, skrzyczki – skwarki
  • słodkie – ciasto, ciastka (chodzić na słodkie)
  • słodziak – sympatyczny ziomek (rodak)
  • smaka – smak, apetyt
  • smrodyla – czarna porzeczka
  • soliwka, solywka – mała beczka zwężająca do przewozu owoców
  • sosyska – kiełbaska, mała parówka
  • spartolić – zepsuć
  • spiłować – wytrzymać
  • spodek – długi materac z pierza
  • sprawunki – zakupy
  • spucnąć – zjeść
  • stalować się – pysznić się, chełpić się lub udawać
  • statki, statory – naczynia kuchenne
  • stoi napisane – jest napisane
  • stołowy – jadalnia, pokój jadalny
  • stroić muki – dąsać się
  • stryknąć sie – zderzyć się
  • suchar – drętwy tekst
  • szabel, szabelek – strąk fasoli, nazwa zupy z małej żółtej fasoli
  • szaber – kradzież, złodziejstwo
  • szabraka – odzież wierzchnia, płaszcz, kurtka
  • szafonierka – szafa na bieliznę
  • szaga – na szagę czyli na skos, skróty
  • szagówki – kluski z gotowanych ziemniaków, cięte ukośnie
  • szajba, szajbka – podkładka lub obłęd, bzik
  • szajbus – człowiek wybuchowy, gwałtowny, narwany
  • szałaput – lekkomyślny, raptowny
  • szampiter – szampon
  • szaranek – mały chłopczyk
  • szczender – podwórkowy trzepak
  • szczon, szczun – chłopak
  • Szkieber – Niemiec (powstał za czasów okupacji niemieckiej)
  • szkieł, szkioł – policjant
  • szkieły – policja
  • szkiyta – noga
  • szkloki – landrynki
  • szkopek – drewniana mała miska do mycia nóg
  • szlachtus – rzeźnik
  • szlankowny – szczupły
  • szlauch – wąż
  • szłamka – szmatka, ścierka
  • szmaja, szmania – człowiek leworęczny
  • szmergiel – papier ścierny, lub osoba niespełna rozumu
  • szmucha – przekręt, oszustwo
  • sznajdera, sznajdera – proca
  • szneka – drożdżówka
  • szneka z glancem – drożdżówka z kruszonką, z lukrem
  • sznupa – buzia, twarz, pyszczek
  • sznupioki – łobuzki
  • sznytka – skibka chleba
  • sznytloch – szczypiorek
  • szpadel – łopata
  • szpanga – wsuwka do włosów, spinka
  • szparać, szporać – oszczędzać
  • szpekać – zaglądać
  • szportka – spacerówka, dziecięcy wózek spacerowy
  • szpryca – strzykawka lub zastrzyk
  • szpryt – spirytus
  • szpycka – lufka do papierosów
  • szpycnąć – zerknąć, spojrzeć, zobaczyć
  • szpycować – spoglądać, obserwować
  • szrajba – podpis
  • szrajbnąć – napisać
  • szruber – twarda szczotka do szorowania podłogi
  • sztender, sztynder – stojak, trzepak do dywanów
  • sztrufelek, szteryfelek – kawałek
  • sztrykować – robić na drutach coś z wełny
  • sztyfcik – trzpień
  • sztyft – uczeń rzemieślniczy, nowicjusz, pomocnik
  • sztyl – kij od miotły
  • szachrować – oszukiwać
  • szuszwol – brudas, człowiek niezadbany
  • szut – miał węglowy, coś drobnego, drobne pieniądze
  • szwaja – noga
  • szwamka, szwampka – gąbka
  • szwindel – oszustwo, świństwo
  • szwung – pęd, impet, ciąg
  • szydera – kpiny
  • szypa – płaska łopata do załadunku sypkich materiałów
  • ślabrać – brudzić
  • ślabrotać – mówić niewyraźnie
  • ślepe ryby – zupa jarzynowa z ziemniakami
  • ślepe ryby z myrdyrdą – zupa jarzynowa z ziemniakami mieszana w czasie gotowania
  • ślipie – oczy
  • ślumper – przedmiot ociekający brudną wodą
  • śpik – sen (bierze mnie śpik – chce mi się spać)
  • śpiki – skronie
  • śrubokręt, śrubociąg – wkrętak
  • śrupać – szczerbić, obijać, strzępić
  • świecić się – rozglądać się
  • świętojanki – porzeczki (ale nie czarne)
  • świgać – rzucać
  • śwignąć – rzucić
  • świntojanki – porzeczki
  • taśtać – nieść
  • tamdotąd – tam
  • tej – ty, charakterystyczna forma zwrotu do swoich, podkreślająca ważność wypowiedzi
  • tetrać, stetrać – robić coś pracowicie, męczyć się (nad czymś),
  • to równak – to jednak
  • tonkać – moczyć
  • trzebno – trzeba
  • trzeszczok – małe hałaśliwe dziecko
  • trzewiki – buty
  • trzęsionka – galareta mięsna
  • tudotąd – tu
  • tuk – szpik kostny lub głupek
  • tuleja – niezdara
  • tu na – częstuj się, masz (podając coś)
  • tyndy – tutaj (ide tyndy – idę tutaj, tą drogą)
  • tyta – stan upojenia alkoholowego, torebka marihuany
  • tutej – tutaj
  • tytka – torebka papierowa
  • ubrechtać, uślumprać – ubrudzić się, uśmiać się
  • uhaczyć się – być osobą towarzyszącą (niekoniecznie potrzebną)
  • uhajtnąć – uciąć, skaleczyć się
  • ukrychnąć – ukroić
  • uliczka – furtka
  • uleżał ki, leżałki – gruszki ulęgałki (nadające się do spożycia po uleżeniu)
  • umorusać się – pobrudzić się
  • umurzyć, omurzyć – pobrudzić czymś sypkim np. piaskiem, kurzem
  • Unra – kraj zachodni (dostać coś z Unry)
  • upitrasić – ugotować
  • usiąść się – usiąść
  • uskromnić się – uspokoić się
  • uszporać – zaoszczędzić (określoną sumę bejmów)
  • uślabrać – ubrudzić
  • uślumprany – umorusany, brudny
  • utonkać – umoczyć, utopić się
  • wagować się – wahać się
  • wafel – beznadziejny ziomek (rodak)
  • wajcha – dźwignia, przekładnia, zwrotnica
  • wartołka – ruchliwy malec
  • waserwaga – poziomnica
  • wazka – drewniana balia
  • wąsiona – gąsienica
  • wciągnąć się – również wprowadzić się
  • wdusić – wcisnąć
  • wej – patrz, zobacz
  • weko – słój do zapraw
  • wemborek, wymborek – wiadro
  • wew – w
  • westka – kamizelka
  • wiara, wiaruchna – ludzie, grupa ludzi
  • wihajster, wichajster – to coś, coś, czego nazwy się zapomniało ( dej mi to coś)
  • wiewiołga, wywielga – wilga
  • wiks, łynt – lanie, bicie
  • wiksa, wixa – stan upojenia alkoholowego, nieokreślona moc, energia (wiksa w łydach)
  • Wiluś – Wilhelm (pieszczotliwe określenie cesarza Wilhelma II)
  • winkiel, zza winkla – róg, zza rogu
  • wknaić się – wcisnąć się, wleźć gdzieś
  • wkuty – wściekły
  • wlewać komuś – schlebiać komuś
  • wodnity – wodnisty
  • w ryj – bardzo (np. dobrze w ryj; w ryj zimno)
  • w te i wefte – tam i z powrotem
  • wuchta – dużo
  • wuja – wujek, stryjek
  • wyc, wic – kawał, dowcip
  • wychędożyć – wyczyścić
  • wyciągnąć się – wyprowadzić się
  • wyćpić, wyćpnąć, wećpić – wyrzucić
  • wyćwierzać się – wydziwiać, wybrzydzać
  • wygogolona – wydekoltowana
  • wyknaić – wyrzucić
  • wykopyrtnąć się – wywrócić się, np. na lodzie
  • wylynga – ktoś niewydarzony, ciapowaty
  • wymarać – wyszukać, wymacać
  • wymborek, wemborek – wiadro
  • wymienianki – lista zmarłych osób, za których teraz się modlimy
  • wynorać – wyszukać
  • wynuplać – wyciągnąć, znaleźć
  • wypindaczony, wypindraczony – wystrojony
  • wypłechtać – wypłukać
  • wyr, wyro, wyrko – łóżko
  • wysiepać – wyrwać, wydrzeć
  • wystworzać fify – stroić żarty
  • wyszki – coś wyżej, wejść na wyszki → wejść np. na drabinę, mebel
  • wysztafirowany – wystrojony
  • zadziać – zagubić
  • zajta – strona, strona www.
  • zaklepka – zasmażka do zupy
  • zakluczyć – zamykać drzwi na klucz
  • zamówiony – zarezerwowany
  • zamudzać – przeszkadzać, zabierać czas
  • zapytaj się jemu – zapytaj się jego
  • zaś, zaś potem – następnie, później
  • zawdziać, zawdzi na się – ubrać, załóż na siebie
  • zbańczyć – zbankrutować
  • zduczniały – nędzny, kiepski
  • zdziebko, dziebko – trochę
  • ze, zez – z
  • ze spokojem – bez pośpiechu
  • z gorem, z deklem – być nie normalnym, nienormalnie się zachowywać
  • zgrudzić się – skurczyć się
  • zimne nóżki – galareta z mięsa
  • z ledwością – ledwie
  • zminąć – zmienić
  • zmir – spokój
  • zmuda, zmudzić – strata, stracić
  • znorać sie – ubrudzić się
  • zobacz to – spójrz na to, posłuchaj tego, zwróć uwagę na to
  • zolog – zoo
  • zrobić wyro – pościelić łóżko
  • związek – związek lub połączenie kolejowe
  • zwięzłowato – zwięźle
  • zwyczajny – przyzwyczajony do czegoś/kogoś
  • zynder – łobuz, nierób
  • zyzol – zezowaty
  • żarnica – ziarnica
  • żdżarty – żarłoczny
  • żdżarty gatunek – żarłok
  • żgajek, żgaj – chłopak, zadziorny wyrostek
  • żgak, żgok – kolec, drzazga, zadra
  • żgnąć – donieść na kogoś
  • żłopać – pić
  • żnąć – udawać kogoś
  • żuć – dusić coś w sobie, ukrywać niezadowolenie
  • żużel – kobiety lekkich obyczajów
  • żybura, żubura – brudna, bardzo mętna ciecz
  • żyć na knebel – żyć z partnerem bez ślubu
  • żyć na kreche – żyć na kredyt
  • żydek – mały nóż, kozik