» N

nabierka – łyżka wazowa
nabąbany – najedzony w nadmiarze
nadrach – obdartus
nadusić – nacisnąć (np. przycisk dzwonka)
na jednym laczku – szybko
nakastlik – stolik nocny, małe biureczko stojące przy łóżku
nałojony – pijany
namknąć (się) – usunąć, przesunąć (namknij się – odsuń się, nie przeszkadzaj)
na odwyrtke – na odwrót
napizgany – pijany
naramki – ramiączka (koszulka na naramkach – koszulka na ramiączkach)
na ręby – na odwrotną stronę
narychtować – przygotować, naprawić
na spróbę – na próbę
na szagę – na skróty
nawarka – zupa z mlekiem
nazad – do tyłu (komenda dla konia)
nicpota, nicpoty – nicpoń, urwis, nieznośny
nieusłuchany – niegrzeczny
niezgloźnie – niezgrabnie, nieudolnie
niuda – świnia
norać, unorać – tarzać, wytarzać, ubrudzić
nośpłat – handlarz szmatami, starzyzną, oberwaniec
nupel, nypel – smoczek
nyga – komar
nygus – leń
nyny – spanie (iść nyny – iść spać)
nyra, nyrol – skąpiec, dusigrosz

abo – albo
ady – ale, przecież
afa – małpa
ajmerek – wiaderko
ajnfach – nieskomplikowany, prosty
ajntop, ajntopf – jednogarnkowe danie
ajsbajna – golonka
ajzol – metalowy przedmiot
aktornik – aktor
akuratnie – dokładnie, starannie, porządnie
akuratny – dokładny, staranny
ale – (podkreślenie) ależ
amba komuś odbija – ktoś wariuje
ameryka – tyłek żartobliwie
amerykan – ciastko biszkoptowe
amfitka – balkon w teatrze
ancug – ubranie, garnitur
angielka – kuchenny piecyk na węgiel, stojący na metalowych nogach
angryst – agrest
anielskie włosy – lameta (na choinkę)
antrejka – spiżarnia przy kuchni, sień lub przedpokój
apach, apaj – oprych
apartnie – osobno
apartny – osobny
aprykoza – morela
artycha – artysta
ausdruk – wyraz, wyrażenie
ażeby – …żeby nie wiem co!

babok, babol – gil w sensie, smark
babrać – długo przesiadywać
babsztyk, babsztyl – kobieta obraźliwie
bachać się – kąpać się
badejki – kąpielówki
baka – policzek
bakcyl – zamiłowanie, umiejętność
bakcyle – bakterie, wirusy (ogólnie: zarazki)
bamber – rolnik, gospodarz (nieco pejoratywnie)
bamberski – byle jaki, niechlujny
bambrejewo – wiocha
bambrzok – placek ziemniaczany pieczony bezpośrednio na blasze
bana – pociąg
barzej, barzy – bardziej, więcej
bauer – gospodarz
beblać – gadać bzdury
bebły – pomyje
bedki – grzyby
be gryf – znaczenie, słowo lub termin
bejm (bejmy) – pieniądz (pieniądze)
bena – benzyna
berbela – wódka
berbelucha – wódka najgorszego gatunku
beretka – beret
berger – mróz
bestry – pstry (kolor)
bez – przez
bębas – malec
biały groch – biała fasola
biber – kapelusz
bigiel – wieszak, kant (spodnie wyprasowane na bigiel)
biglować – prasować
biksa – puszka
bimba – tramwaj
bindka – krawat
biniol, binks – siniak
binks, binol, biniol – siniak
blajba – miejsce na nocleg
blauka, blaua, blałka – wagary
blubrać – gadać, ględzić
blubranie a. blybranie – ględzenie
blubry – błahe opowiastki, wypowiedzi bez większej wagi
blyce, bryle – okulary
blycki – klucz do rur, żabki
blyrwa – uprawiająca najstarszy zawód
boba – czapka
bobas – dziecko
bogać ta, bogać tam – gdzież tam, ależ
bonbony – cukierki
borchać się – gniewać się
borowy – leśniczy
boźdór – chłopak, chłopiec
boża męka – przydrożna kapliczka, krzyż
bón tón – dobre maniery
braciaszek – drugi i kolejny grzyb w jednym miejscu w lesie
brachol – brat
bratkasta – piekarnik
brawędzić – marudzić
brać się za chachły – bić się
brecha, brechsztanga – łom
brechtać się – taplać się w wodzie, śmiać się
bręczeć, brynczeć – narzekać, marudzić
brękot, brynkot – maruda
bronki – piwa
bryle, blyce – okulary
brynda – denaturat
buba – kiepska pogoda
buchta – więzienie
buda – bramka na boisku lub szkoła
burzowiny – coś pieniącego się
być bejt – być zmęczonym, wykończonym
być na fleku – być w pełni sił
być precz/prek – być nieobecnym
być wyjechanym prek – wyjechać gdzieś
bzybzać – kroić, ciąć
bździągwa – mała dziewczynka (pejoratywnie) lub mały owoc

całki – cały
Ceglorz – zakłady założone przez Hipolita Cegielskiego
chabaj – rzeźnik
chabas – mięso
chachoł – kark lub przybysz ze wschodu
chapać – ciężko pracować
chaps – kęs
chapsnąć – ugryźć
chaziaj – chłop ze wschodu
chadziajski – kiepski, byle jaki, niechlujny
chęchy – gęste krzaki
chędożyć, ochędożyć – sprzątać, czyścić, posprzątać, wyczyścić
chichrać się – śmiać się
chlabra – plucha, błoto
chochla – łyżka wazowa, czerpak
chłopyszek – chłopiec
chrabęścić – szeleścić
chrympać – strzępić, ciąć tępym nożem
chujka – świerk (choinka na Boże Narodzenie)
churchać, churchlać – kaszleć, pochrząkiwać
ciepnąć – rzucić
cięgiem – ciągle, wciąż
cknić – tęsknić
co jest lołs – o co chodzi
colog – ogród zoologiczny
cug – prąd powietrza, przeciąg (np. piec złapał cug) lub pociąg
cycuś – coś nadzwyczajnego
cyrać – cucić, ożywiać
czarnina – czernina
cząpać, cząpnąć, czępnąć, czómpnąć, czympnąć – kucać, kucnąć
czerstwy – stare (o pieczywie) – obecnie nieużywane, zdrowy (o ludziach)
czerwone jagody – poziomki
czysty kintop – ale zabawa

ćknąć – cieknąć
ćmiki – papierosy
ćpnąć, ćpać – rzucić, rzucać
ćwierć – konew
ćwok, ćmok – oferma

dać se w tyte – upić się
dalas – nędza, nędzarz
dalaśnica – nędzarka
dalaśnik – nędzarz
dalej! lub: no, dalej! – pospiesz się
damascena – śliwka węgierka
dądel – malec, smarkacz
deczka – kocyk, serwetka
dej – daj
dekiel – czapka (mieć z deklem – być niespełna rozumu)
deknąć – uderzyć (kogoś)
depok – guzik
deska – blok mieszkalny sporych rozmiarów
do góry – u góry
do jemu – do niego
dolina – porażka
dostać gila – zwariować
dostany – dojrzały
dość, za dość – ile?, za dużo
drabka, drobka – drabina
dracheta, drachyta – latawiec lub wysoka, chuda dziewczyna
drajfus – kopyto szewskie
drętki – kwaśny
druch – ciągle
drygać – bać się
drynda – konny tramwaj, teraz taksówka
drwalnik – drwalnia
drzuzgawka, drzuzgowka – truskawka
dudki – pieniądze
dudlać – płakać, pić lub grzebać w nosie
dundel – smark z nosa
durch – całkiem
dycht – całkiem, zupełnie
dydek/dydki – pierś/piersi
dylać – tańczyć
dynks – nieokreślone „coś” (mały wichajster)
dziebko, zdziebko – trochę
dzieciszczko – dziecko
dziura w desce – przejście w bloku mieszkalnym

echo – pusto (np.: mam echo w lodówce)
ejber – chłopak, rozrabiaka, łobuziak, nicpoń
eka – ekipa lub narożnik, kąt, banda
elegant z Mosiny – wystroił się (pogardliwie)
elektroluks – odkurzacz (od nazwy firmy Electrolux)
emza – osoba niesympatyczna

faferloki – płatki owsiane
fafoły, farfocel – zawiesina, osad, fusy od herbaty
fajny – ładny
famuła – rodzina
faryna – cukier
fefermyncki – cukierki miętowe
fefry, fefrać się – strach, bać się
fiksmatenta – drobiazgi, drobne rzeczy
fest – mocno, dobrze, OK
fifny – zgrabny lub sprytny, żartobliwy
fleja – flejtuch
flepy – dokumenty, akta, papiery
flaszka – butelka
fogelka – wesołe miasteczko, plac zabaw
fonc – smalec
franela – flanela
frechkunda – bezczelna kobieta
frechowny – zarozumiały, bezczelny
fulfa – nalana, pełna twarz
fumlować, fymlować – o urządzeniach: działać niesprawnie
funcka – lampka, latarnia
funt – jednostka wagi w Poznaniu 0,5 kg
furt – nadal, ciągle
futer – pożywienie
fyrać – uciekać, szybko odchodzić
fyrtel – okolica lub dzielnica

gajgi – skrzypce
galart – galareta mięsna
galat, galacik – galareta
galarypa – kalarepa
gamaja – gimnazjum
gamuła – niezdara, gamoń
ganc – całkiem, zupełnie
gapa, glapa – kruk, gawron, wrona
galara – strach
gara, garówa – upał
garować – leżeć w łóżku, spać
gaska – uliczka, wąska uliczka, czasami ślepy zaułek
gelejza – osoba nieporządna, niezdarna, powolna
gemyla, gemela, gimela, gymela – śmietnik, bałagan
gibać się – kołysać się
gibus,ginol – wysoki człowiek
gichnąć – wylać, nalać, oblać
gideja, gidyja – kobieta wysokiego wzrostu
giglać – łaskotać
gilejza – niezdara
gira, giyra – noga
glajda – błoto, deszczowa pogoda, plucha, kobieta niechlujna
glanc – lukier lub na błysk (np.: wypoleruj na glanc)
glapa, gapa – kruk, gawron, wrona
glapić się – patrzeć
glazejki – skórzane rękawiczki
ględzić – marudzić
glizda – glista, dżdżownica
globusik – melonik
glubka – mirabelka (rodzaj śliwki)
głabać – kraść, brać
głuchacz – sygnał telefoniczny (zadzwonienie do kogoś i rozłączenie się)
gnyk – kark
golarz – fryzjer
gonito – berek (zabawa dziecięca)
gościniec – zarówno droga jak i zajazd, karczma
góra – strych (do góry – na górze, piętrze)
grajcarek – korkociąg
gramolić się – wchodzić na coś, gdzieś, gdzie niekoniecznie jest się mile widzianym
graty – rzeczy, meble, rupiecie
grula – człowiek ociężały
grulać – gnieść
grycha – stara bułka
grygolić – bazgrać
guli – z powodu, z przyczyny
guła, gularz – indyk, indyczka, również guła – niezdarna, niezaradna kobieta
guzdrać – robić coś w bardzo wolnym tempie
guzik – włącznik, przycisk
gzik, gzika, gziczka – twarożek ze śmietaną i cebulą, ze szczypiorkiem i oliwą
gzub – małe dziecko

haczka – motyka
haczyk – pogrzebacz lub hak
haj – nóż
hajcować – palić
hajs – pieniądze
hajtnąć – uciąć
hajtok – nóż, kozik
hajtnąć się – ożenić się, wyjść za mąż
hazaj – zając
he? – co?
hebel – strug
hejbnąć sie – zdobyć się na coś
heklówka – szydełko (do ręcznych robótek)
heklować – szydełkować, robić na szydełku
heksa – złośliwa, brzydka kobieta, zołza
hela (z pyrami) – wóz ze skrzynią na ziemniaki
huby – peryferie
hyca – upał
hycać – skakać
hyćka, hyczka – czarny bez

ichty – niezrównoważone zachowanie (kaprysy, zachcianki, grymaszenie, boczenie się)
inkost – atrament
ino – tylko
inwentura – remanent
Istny – ten właśnie!
iść w pyry – nie zawracaj głowy

jabol – tanie wino z dużą ilością siarki
jabzo – jabłko
jaczka – marynarka
jangryst – agrest
jampor – rampa
japa – dziura lub jama ustna
japić – dziurawić
jednaki – jednakowy
jedza – jedzenie
jegiery – kalesony
jest piec – jest problem, zadyma, zamieszanie
jucha – młoda, nierozgarnięta dziewczyna lub krew
juchta – podrostek, łobuz, złodziej lub kradzież
junkers – przepływowy, gazowy podgrzewacz wody (terma) (od firmy Junkers)
jupa, jupka – wierzchnie okrycie, bluza, kurtka

kabany – kabaczki
kabel – izolowany przewód elektryczny
kachel – buzia (dziecka)
kajzer – cesarz
kakaludek – niski wzrostem
kalafa – twarz
kamelarz – urzędnik miejski
kamloty – kamienie
kanar – kontroler w tramwaju, w autobusie
kanka – nierdzewna bańka zamykana na mleko
kantować się – pchać się
karmelki – cukierki
karmonada, karbonada – schab
kasta, kista – skrzynia, bramka na boisku
kaszok – kaszanka
katana – wierzchnie okrycie, marynarka, bluza, kurtka
kawiorek – mały puszysty chleb pszenny
każdy jeden – każdy
kąpiółka – łazienka lub kąpiel
kejter – pies
kibel – śmietnik, muszla klozetowa, korek uliczny
kibol – kibic
kicha – kiełbasa
kichy – wąskie spodnie
kiejda – kieszeń
kierz, kierzek – krzak
kielczyć się, kiełczyć się – śmiać się
kieloch – ząb
kieluńdek – kieliszek, odrobinka
kieretyny – krzaki, zarośla (poszli w kiertyny)
kij – poza ogólnopolskim znaczeniem, również: piętro
kinder – brudas, nicpoń (szczególnie o dziecku)
kintop – kino
kipa – niedopałek
kis – żwir
kista – skrzynia
kiszczonka – woda po gotowanej kaszance
kiszka – kaszanka
klajdać, klajdnąć – ubierać
klajtry – włosy
klamizer – partacz
klamoty – graty, wszystkie przedmioty lub kamienie
klapsztula – kanapka składająca się z dwóch skibek chleba z obkładem pomiędzy nimi
klara – słońce
klejdry – plotki
kląkry, klunkry – rupiecie
klemy, klymy – cukierki twarde, landrynki
kletuśnica – plotkarka
klocek – tysiąc
klofta – kłoda, pień drzewa lub gruba kobieta
klopnąć – sprzedać
kluft – odzież
kluka, kluber, kliber – nos
klunkier, kląkier – stara, lub aktualnie niepotrzebna rzecz, rupieć, grat
klybać – plotkować, marudzić, obgadywać
knajder, knajtek, knajder – mężczyzna niskiego wzrostu; mały chłopiec
knipa – książka
knobloch, knobloszek – kiełbasa czosnkowa
knyf – tajemny sposób, motyw lub fortel
knyp – nóż
knypek – niski człowiek; mały nożyk
knyple – podłużne kanciaste bułki
kociamber – kot
kojo – łóżko
kokot – kogut
Kolejorz – KKS Lech Poznań
kolonialka – sklep spożywczy
kompel, kumpel – kolego
koperytki – kapiszony
kopytka – kluski z gotowanych ziemniaków i mąki; szagówki
korbol – dynia lub tanie wino
kramować się – zalecać się; podrywać
kromka – piętka chleba
krybuny – plecy, krzyż (część ciała)
krypel – cerkiew
kumoś, kumoter, kumosia – kum, kuma
kumoterstwo – nepotyzm, kolesiostwo
Kuniec–Dymbiec – ekspresywne wyrażenie używane w trudniej sytuacji bez wyjścia
kusić – straszyć, pracować nocą, czuwać
kuszka – koszyk
kuzaj – kuzyn
kwynkać – marudzić, narzekać na dolegliwości chorobowe
kwyrla, kwirla, kwyrlejka, kwirlejka – prosty przyrząd kuchenny do mieszania ciast
kymby rymby – na odwrót, odwróć

labija – zabawa, impreza
laczki – obuwie domowe bez pięty lub buty
laga – przedmiot podłużny, lub jego pakietów
lajcha – człowiek słaby, osłabiony
lajsnąć (se) – kupić (sobie)
land – wieś
langus – człowiek wysoki
lania – szkoła
latoś – tego roku
latowy – letni np. domek
lebera, leberka – wątrobianka
lejza – osoba niezdarna, gapowata
leko – lekko
lelać – rozpieszczać
leżałki, uleżałki – gruszki ulęgałki (nadające się do spożycia po uleżeniu)
libera – poziomica (zwana jeszcze inaczej po poznańsku „waserwagą”)
ligać sie – ślizgać się
ligawa – ślizgawa, ślizgawka
listowy – listonosz
lodówa – duży samochód policyjny
lofrować – lenić się, włóczyć
lofer – człowiek, który się włóczy
lola – gruby kij, laska
lumpy – ciuchy, szmaty
luchnąć – wypić
lujnąć – uderzyć
luj – wielki (w odniesieniu do ludzi i przedmiotów)
lufcik – małe, dodatkowe okienko w dużym oknie
lola – laska, gruby kij
lołs – dalej
lumpy – rzeczy, ubranie czasami niepożądane
luntrus – łazęga, powsinoga, łazik
luńt – kawał (kiełbasy)
lura – o kawie, herbacie – bardzo słaba
lury – głupstwa, nudy, brednie
lyrać sie, lyroć sie – bujać się, chwiać się

łata, łatus – urwis, o dorosłym człowiek: niewiele wart
łatynda – obibok, włóczęga
łe! – o!, oj! (wołacz)
łe jery! – o rany!, ojejku!, olaboga! (wołacz)
łęgol, łągol – człowiek wesoły
łoński rok – zeszły rok
łynt, wiks – lanie, bicie

macać się z głupim bez ściane – być nienormalnym, zgłupieć
macoszka – bratek
majsel – przecinak
maluda – dziecko
mamisz – lekkoduch lub małe dziecko
mana – drużyna sportowa
mantel – płaszcz
manygować – lenić się, włóczyć się bez celu
manyle – odzież
manyroły – męskie przyrodzenie
marać – szukać, grzebać
maryjanka – majeranek
mączka, mączkować – krochmal, krochmalić
mączyty – mączysty
mądre drzewo – poziomica
mela – dziewczyna
melki – cukierki
melona baba – rodzaj ciasta, babki, babka ucierana
menel – typek, żul
merknąć się – zorientować się
metryka – tylko akt chrztu
męgla – magiel
miałki – sypki, płytki
miągwa – osoba płaczliwa, narzekająca
mieć dolinę – mieć doła, depresję
migana – zabawa z tańcami
miyndzy – między
mlostek – kamienny garnek do mleka, śmietany
młodzie – drożdże
modrak – bławatek, chaber
modra kapusta – czerwona kapusta
modrakowaty – niebieski
modrakowy – niebieski
modre, modrzyć – farbka do barwienia tkanin, barwić farbką
mora – zmora, duch
motorowy – motorniczy
mrzygłód – niejadek, ktoś wychudzony
muzyka pod giyre – muzyka taneczna
myrdać, merdać – mieszać
myrdyrda, merdyrda – zasmażka (ślepe ryby z myrdyrdą)
myrlać, merlać – wydawać nieakceptowane dla słuchacza dźwięki

nabierka – łyżka wazowa
nabąbany – najedzony w nadmiarze
nadrach – obdartus
nadusić – nacisnąć (np. przycisk dzwonka)
na jednym laczku – szybko
nakastlik – stolik nocny, małe biureczko stojące przy łóżku
nałojony – pijany
namknąć (się) – usunąć, przesunąć (namknij się – odsuń się, nie przeszkadzaj)
na odwyrtke – na odwrót
napizgany – pijany
naramki – ramiączka (koszulka na naramkach – koszulka na ramiączkach)
na ręby – na odwrotną stronę
narychtować – przygotować, naprawić
na spróbę – na próbę
na szagę – na skróty
nawarka – zupa z mlekiem
nazad – do tyłu (komenda dla konia)
nicpota, nicpoty – nicpoń, urwis, nieznośny
nieusłuchany – niegrzeczny
niezgloźnie – niezgrabnie, nieudolnie
niuda – świnia
norać, unorać – tarzać, wytarzać, ubrudzić
nośpłat – handlarz szmatami, starzyzną, oberwaniec
nupel, nypel – smoczek
nyga – komar
nygus – leń
nyny – spanie (iść nyny – iść spać)
nyra, nyrol – skąpiec, dusigrosz

obkład – to co się kładzie na kanapce (plasterki kiełbasy, ser itd.)
oblec – włożyć (ubrać się)
obski – obcy
obśrupany – odrapany
ochlapus – pijak
odbić bilet – skasować bilet
odkinać się – odczepić się, dać komuś spokój
odkluczyć – otworzyć zamknięty zamek
ofunflany – ubrudzony, osmarkany
ogar – łobuz
ogigle – gałązki bez liści, zwiędnięte kwiaty
ogrodowy – ogrodnik
odsiebka – przeciwna strona
oglejdrane, oglajdrane – obłocone, np. buty
okowita – spirytus, denaturat
omurzyć, umurzyć – pobrudzić czymś sypkim np. piaskiem, kurzem
opędziały – lichy, nędzny
opękać, przepękać – obyć się bez czegoś
opypłać sie – ubrudzić się
opypłaniec – brudas
ostrzytko – temperówka
otworzony – otwarty
ośródka – miąższ chleba

pałka – kurze udko
pamperek – mała laleczka lub pogardliwie o mało znaczącym człowieku
pana – dziura w dętce, złapana guma
pantoki – drewniaki
papcie, paputki – obuwie domowe
papa – twarz, usta (Nie drzyj papy! – Nie krzycz!)
papudrak, papudrok – partacz, niezdara
parzybroda – kapuśniak z włoskiej kapusty
paterak – partacz, niedbały gospodarz
patonić się, spatonić się – palić się, tlić
patrzydła – okulary
pągiel – smarkacz
peja – wesz, pchła
pełna wiksa – pełen gaz (w samochodzie)
pener – osiedlowy maczo, menel, lump, żul
perpecie – drobne rzeczy
petrol – nafta
petronelka – biedronka
pęchcić – szperać, szukać
Piciu – Piotr
pieniąchy – pieniądze
pierdoła z Gądek – gaduła, plotkarz
pierdoły – drobnostki, szczegóły (nie wulgaryzm) lub plotki
pierdolić – mówić trzy po trzy lub plotkować (nie wulgaryzm)
pierdoła – nudziarz, czasem plotkarz (nie wulgaryzm) „pierdoła z Gądek”
pierduśnica – plotkarka
pinda, pindy rynda – wyzywająca dziewczyna
pindaczyć się – stroić się
pipol – piekarz
pitok – mały nożyk, ale i męski narząd
pizgać – robić
pizgnąć się – uderzyć się
pizgnąć fotkę – zrobić zdjęcie
plendze, plińdze, plyndze – placki ziemniaczane
plożyć – służyć albo przynosić ulgę
pochichrać – pośmiać się
pochrympać – postrzępić, wystrzępić
podstawek, podstawka – talerzyk pod szklankę, filiżankę
pofajtać – pomieszać, pomylić
pojapać, pojapić – podziurawić
polica – półka
pomieszkanie – mieszkanie
po mojemu – myślę, że
porannik – szlafrok
poruta – wstyd, kompromitacja
pory – spodnie
porządki – narzędzia
porzónny – porządny
posoba, posowa – sufit
pośrupać – poszczerbić, obić, postrzępić
półżytki – pośladki
prek – precz (być wyjechanym prek)
proszczak – prosiak
przebierać – nadwerężać (przebrać szwaję – nadwerężyć nogę)
przechadzka – spacer
przecisk – zwężenie drogi
przepękać, opękać – obyć się bez czegoś
przesmradzać – wybrzydzać
przykinać – przyczepić się, przynieść coś
przytośtać – przynieść, przywlec
przytośtać się – przyjść, przywlec się
przyturać – przynieść, przytargać coś
puczyć się – szczycić się, puszyć się
pukwa – babsko
ptapty, mieć ptapty – zachowywać się dziecinnie, być niedorozwiniętym umysłowo
pynk – pęk
pyra – ziemniak
Pyra – mieszkaniec Wielkopolski, ale nie jest to w Wielkopolsce określenie negatywne
pyry w mundurkach – ziemniaki gotowane w łupinach
pyry z gzikiem – regionalna potrawa (ziemniaki i biały ser)
pyza – drożdżowe kluski na parze

rajcowny – podniecający, ponętny, pełen wdzięku
rajzować – podróżować
ramiążko, ramiączko – wieszak na ubrania lub chuderlak
rampuć, rumpuć – gęsta zupa jarzynowa
rapel, mieć rapla – bzik, mieć bzika
raszka – szuflada na papiery, kratka (np. w samochodzie)
raszpel – tarnik do drewna
redyski, redychy – rzodkiewki
religa – łamaga, oferma
repeta – gęsta zupa stanowiąca jednodaniowy obiad
retenta – rupiecie, graty
rodle – sanki
rojber – łobuz, także o rozrabiającym dziecku
rojber-buda – bałagan, harmider, melina
rozpłaszczyć się – zdjąć płaszcz
równak – jednak
rug cug – szybko
ruła – spokój
rumotać – hałasować, stukać, robić rumor
rumpuć – gęsta zupa jarzynowa
rychtyg – akurat, dokładnie, w porządku
rychtować – szykować
ryczka – niski taboret do ręcznego dojenia krów
rydychy – nogi
rylać się – chybotać się
ryfa – gęba, mina, wyraz twarzy
ryry – klamoty (por. klunkry)
rzęch – stare, ciągle psujące się urządzenie
rżany, żanny – żytni

sa stędy sa styndy – stąd
salacha – młoda, ale wysoka dziewczyna
sanki – sankcje
sądek – drewniane naczynie
siano – pieniądze
sień – małe chłodne pomieszczenie przykuchenne
siora – siostra
skataić się – zmęczyć
skędy – skąd
skiba – kradzież
skibka – to, co powstaje, gdy kroi się chleb (nie kromka) i z czego robi się sznytki
skibać / skibnąć – kraść / ukraść
sklep – piwnica
skład – sklep
skopowina – baranina
skorno – skoro (skorno dryzd – skoro świt)
skorupa – naczynia ceramiczne
skrytka – spiżarnia
skrzeczki, skrzyczki – skwarki
słodkie – ciasto, ciastka (chodzić na słodkie)
słodziak – sympatyczny ziomek (rodak)
smaka – smak, apetyt
smrodyla – czarna porzeczka
soliwka, solywka – mała beczka zwężająca do przewozu owoców
sosyska – kiełbaska, mała parówka
spartolić – zepsuć
spiłować – wytrzymać
spodek – długi materac z pierza
sprawunki – zakupy
spucnąć – zjeść
stalować się – pysznić się, chełpić się lub udawać
statki, statory – naczynia kuchenne
stoi napisane – jest napisane
stołowy – jadalnia, pokój jadalny
stroić muki – dąsać się
stryknąć sie – zderzyć się
suchar – drętwy tekst
szabel, szabelek – strąk fasoli, nazwa zupy z małej żółtej fasoli
szaber – kradzież, złodziejstwo
szabraka – odzież wierzchnia, płaszcz, kurtka
szafonierka – szafa na bieliznę
szaga – na szagę czyli na skos, skróty
szagówki – kluski z gotowanych ziemniaków, cięte ukośnie
szajba, szajbka – podkładka lub obłęd, bzik
szajbus – człowiek wybuchowy, gwałtowny, narwany
szałaput – lekkomyślny, raptowny
szampiter – szampon
szaranek – mały chłopczyk
szczender – podwórkowy trzepak
szczon, szczun – chłopak
Szkieber – Niemiec (powstał za czasów okupacji niemieckiej)
szkieł, szkioł – policjant
szkieły – policja
szkiyta – noga
szkloki – landrynki
szkopek – drewniana mała miska do mycia nóg
szlachtus – rzeźnik
szlankowny – szczupły
szlauch – wąż
szłamka – szmatka, ścierka
szmaja, szmania – człowiek leworęczny
szmergiel – papier ścierny, lub osoba niespełna rozumu
szmucha – przekręt, oszustwo
sznajdera, sznajdera – proca
szneka – drożdżówka
szneka z glancem – drożdżówka z kruszonką, z lukrem
sznupa – buzia, twarz, pyszczek
sznupioki – łobuzki
sznytka – skibka chleba
sznytloch – szczypiorek
szpadel – łopata
szpanga – wsuwka do włosów, spinka
szparać, szporać – oszczędzać
szpekać – zaglądać
szportka – spacerówka, dziecięcy wózek spacerowy
szpryca – strzykawka lub zastrzyk
szpryt – spirytus
szpycka – lufka do papierosów
szpycnąć – zerknąć, spojrzeć, zobaczyć
szpycować – spoglądać, obserwować
szrajba – podpis
szrajbnąć – napisać
szruber – twarda szczotka do szorowania podłogi
sztender, sztynder – stojak, trzepak do dywanów
sztrufelek, szteryfelek – kawałek
sztrykować – robić na drutach coś z wełny
sztyfcik – trzpień
sztyft – uczeń rzemieślniczy, nowicjusz, pomocnik
sztyl – kij od miotły
szachrować – oszukiwać
szuszwol – brudas, człowiek niezadbany
szut – miał węglowy, coś drobnego, drobne pieniądze
szwaja – noga
szwamka, szwampka – gąbka
szwindel – oszustwo, świństwo
szwung – pęd, impet, ciąg
szydera – kpiny
szypa – płaska łopata do załadunku sypkich materiałów

ślabrać – brudzić
ślabrotać – mówić niewyraźnie
ślepe ryby – zupa jarzynowa z ziemniakami
ślepe ryby z myrdyrdą – zupa jarzynowa z ziemniakami mieszana w czasie gotowania
ślipie – oczy
ślumper – przedmiot ociekający brudną wodą
śpik – sen (bierze mnie śpik – chce mi się spać)
śpiki – skronie
śrubokręt, śrubociąg – wkrętak
śrupać – szczerbić, obijać, strzępić
świecić się – rozglądać się
świętojanki – porzeczki (ale nie czarne)
świgać – rzucać
śwignąć – rzucić
świntojanki – porzeczki

taśtać – nieść
tamdotąd – tam
tej – ty, charakterystyczna forma zwrotu do swoich, podkreślająca ważność wypowiedzi
tetrać, stetrać – robić coś pracowicie, męczyć się (nad czymś),
to równak – to jednak
tonkać – moczyć
trzebno – trzeba
trzeszczok – małe hałaśliwe dziecko
trzewiki – buty
trzęsionka – galareta mięsna
tudotąd – tu
tuk – szpik kostny lub głupek
tuleja – niezdara
tu na – częstuj się, masz (podając coś)
tyndy – tutaj (ide tyndy – idę tutaj, tą drogą)
tyta – stan upojenia alkoholowego, torebka marihuany
tutej – tutaj
tytka – torebka papierowa

ubrechtać, uślumprać – ubrudzić się, uśmiać się
uhaczyć się – być osobą towarzyszącą (niekoniecznie potrzebną)
uhajtnąć – uciąć, skaleczyć się
ukrychnąć – ukroić
uliczka – furtka
uleżał ki, leżałki – gruszki ulęgałki (nadające się do spożycia po uleżeniu)
umorusać się – pobrudzić się
umurzyć, omurzyć – pobrudzić czymś sypkim np. piaskiem, kurzem
Unra – kraj zachodni (dostać coś z Unry)
upitrasić – ugotować
usiąść się – usiąść
uskromnić się – uspokoić się
uszporać – zaoszczędzić (określoną sumę bejmów)
uślabrać – ubrudzić
uślumprany – umorusany, brudny
utonkać – umoczyć, utopić się

wagować się – wahać się
wafel – beznadziejny ziomek (rodak)
wajcha – dźwignia, przekładnia, zwrotnica
wartołka – ruchliwy malec
waserwaga – poziomnica
wazka – drewniana balia
wąsiona – gąsienica
wciągnąć się – również wprowadzić się
wdusić – wcisnąć
wej – patrz, zobacz
weko – słój do zapraw
wemborek, wymborek – wiadro
wew – w
westka – kamizelka
wiara, wiaruchna – ludzie, grupa ludzi
wihajster, wichajster – to coś, coś, czego nazwy się zapomniało ( dej mi to coś)
wiewiołga, wywielga – wilga
wiks, łynt – lanie, bicie
wiksa, wixa – stan upojenia alkoholowego, nieokreślona moc, energia (wiksa w łydach)
Wiluś – Wilhelm (pieszczotliwe określenie cesarza Wilhelma II)
winkiel, zza winkla – róg, zza rogu
wknaić się – wcisnąć się, wleźć gdzieś
wkuty – wściekły
wlewać komuś – schlebiać komuś
wodnity – wodnisty
w ryj – bardzo (np. dobrze w ryj; w ryj zimno)
w te i wefte – tam i z powrotem
wuchta – dużo
wuja – wujek, stryjek
wyc, wic – kawał, dowcip
wychędożyć – wyczyścić
wyciągnąć się – wyprowadzić się
wyćpić, wyćpnąć, wećpić – wyrzucić
wyćwierzać się – wydziwiać, wybrzydzać
wygogolona – wydekoltowana
wyknaić – wyrzucić
wykopyrtnąć się – wywrócić się, np. na lodzie
wylynga – ktoś niewydarzony, ciapowaty
wymarać – wyszukać, wymacać
wymborek, wemborek – wiadro
wymienianki – lista zmarłych osób, za których teraz się modlimy
wynorać – wyszukać
wynuplać – wyciągnąć, znaleźć
wypindaczony, wypindraczony – wystrojony
wypłechtać – wypłukać
wyr, wyro, wyrko – łóżko
wysiepać – wyrwać, wydrzeć
wystworzać fify – stroić żarty
wyszki – coś wyżej, wejść na wyszki → wejść np. na drabinę, mebel
wysztafirowany – wystrojony

zadziać – zagubić
zajta – strona, strona www.
zaklepka – zasmażka do zupy
zakluczyć – zamykać drzwi na klucz
zamówiony – zarezerwowany
zamudzać – przeszkadzać, zabierać czas
zapytaj się jemu – zapytaj się jego
zaś, zaś potem – następnie, później
zawdziać, zawdzi na się – ubrać, załóż na siebie
zbańczyć – zbankrutować
zduczniały – nędzny, kiepski
zdziebko, dziebko – trochę
ze, zez – z
ze spokojem – bez pośpiechu
z gorem, z deklem – być nie normalnym, nienormalnie się zachowywać
zgrudzić się – skurczyć się
zimne nóżki – galareta z mięsa
z ledwością – ledwie
zminąć – zmienić
zmir – spokój
zmuda, zmudzić – strata, stracić
znorać sie – ubrudzić się
zobacz to – spójrz na to, posłuchaj tego, zwróć uwagę na to
zolog – zoo
zrobić wyro – pościelić łóżko
związek – związek lub połączenie kolejowe
zwięzłowato – zwięźle
zwyczajny – przyzwyczajony do czegoś/kogoś
zynder – łobuz, nierób
zyzol – zezowaty

żarnica – ziarnica
żdżarty – żarłoczny
żdżarty gatunek – żarłok
żgajek, żgaj – chłopak, zadziorny wyrostek
żgak, żgok – kolec, drzazga, zadra
żgnąć – donieść na kogoś
żłopać – pić
żnąć – udawać kogoś
żuć – dusić coś w sobie, ukrywać niezadowolenie
żużel – kobiety lekkich obyczajów
żybura, żubura – brudna, bardzo mętna ciecz
żyć na knebel – żyć z partnerem bez ślubu
żyć na kreche – żyć na kredyt
żydek – mały nóż, kozik