Dzień Rogalika 30 stycznia

Dzień Rogalika przypadający na 30 stycznia to święto wszystkich rogalików i rogali.

Rogaliki posiadają charakterystyczny kształt półksiężyca, mają najczęściej spieczoną  skórkę i w środku wypełnia je różne nadzienie. To popularne przekąski, które najczęściej goszczą na stołach pod postacią słodką. Są wyśmienite do kawy, na śniadanie lub  podwieczorek, czy po prostu jako smaczna przekąska.

Wielkopolanom rogale najczęściej kojarzą się z dniem Św. Marcina, kiedy to 11 listopada wypiekamy lub kupujemy rogale świętomarcińskie. W książce Tradycje kulinarne Polski, autorstwa Magdaleny Tomaszewskiej-Bolałek, czytamy, że „są to słodkie wypieki z ciasta drożdżowego półfrancuskiego przekładanego margaryną, które mają nadzienie z białego maku, cukru, masy jajowej, okruchów biszkoptowych, orzechów, rodzynek (mogą być też owoce w syropie) i aromatu migdałowego. Tylko produkty spełniające konkretne warunki związane ze składem, gramaturą oraz wyglądem mogą nosić powyższą nazwę — rogale świętomarcińskie są wpisane do europejskich rejestrów Chroniona Nazwa Pochodzenia i Chronione Oznaczenie Geograficzne” (s. 144).

Dzień 30 stycznia jest natomiast świętem wszystkich rogali i rogalików. Słodkości te są bowiem znane nie tylko w Polsce. Francuzi zajadają się maślanymi croissantami, a Włosi delikatnymi rogalikami cornetto.

Jako ciekawostkę warto wspomnieć fakt, że na Warmii i Mazurach rogalami nazywa się przebierańców odwiedzających domy w czasie świątecznym, od Bożego Narodzenia do Trzech Króli. Postacie uczestniczące w korowodzie to najczęściej niedźwiedź, koza, bocian, dziad, baba, diabeł, kominiarz, żołnierz. Przebierańcom towarzyszą żarty, psoty, piosenki i występy. Nazwa grupy wzięła się od rogatych pączków, przypominających właśnie rogale, którymi przebierańcy są obdarowywani przez mieszkańców wsi.

W Dniu Rogalika chcielibyśmy przypomnieć Państwu przepisy na różnorodne rogale i rogaliki, których receptury dostępne są w zakładce Kulinarium na stronie Szlaku Kulinarnego „Smaki Powiatu Poznańskiego” (www.smakipowiatupoznanskiego.pl). Tych, którzy poczuli i mają „smaka” na rogala świętomarcińskiego, zapraszamy do sprawdzenia oferty członków szlaku – część cukierni oferuje ten przysmak przez cały rok Życzymy smacznego!

Rogale

ˡ/₂ kg mąki, kostka Palmy, 5 dag drożdży, 2 jajka, 2 łyżki śmietany, cukier waniliowy, marmolada, cukier, białko

Mąkę posiekać z Palmą, dodać jaja, drożdże, śmietanę i cukier waniliowy. Wyrobić ciasto, zawinąć w czystą, płócienną ściereczkę i włożyć do dużego garnka z wodą. Gdy wypłynie wyjąć, rozwałkować, pokroić w kwadraty, posmarować marmoladą i zwinąć w rogale. Każdy umoczyć w roztrzepanym białku, zanurzyć w cikrze i ułożyć na blasze. Upiec na jasnozłoty kolor.

/Hanna Pieniążek, Krajęcin, ziemia chełmińska (G. Szelągowska Kuchnia z rodowodem)

Rogaliki

ˡ/₂ kg mąki, 1 kostka margaryny, ˡ/₂ szklanki śmietany kwaśnej, 1 jajko, 6 dag drożdży, szczypta soli, dżem lub owoce

Drożdże wymieszać z cukrem. Mąkę i margarynę posiekać, dodać jajko, śmietanę, drożdże i sól. Zagnieść ciasto. Pozostawić do wyrośnięcia. Ciasto rozwałkować. Kroić w trójkąty, nakładać owoc lub dżem, formować rogaliki.

Piec w temperaturze 180⁰C około 15 do 20 min. Po wystudzeniu polukrować.

/Przepis pań z koła Gminnej Rady Kobiet w Luchowie (Krajeńskie przysmaki na każdy dzień. Książka kulinarna Stowarzyszenia Gminna Rada Kobiet w Łobżenicy)

Rogaliki drożdżowe Eli

50 dag mąki, 1 kostka margaryny lub mała roślinnego, 8 dag drożdży, 3 łyżki cukru, 7 łyżek mleka

Z podanych składników zagnieść ciasto, zawinąć w płócienną ściereczkę i włożyć do miski z zimną wodą. Gdy wypłynie, wyjąć je, nieco obsuszyć i podzielić kule ciasta na 6 części. Każdą część rozwałkować w kształt koła i pokrajać na 8 trójkątów. Formować z nich rogaliki, zawijając od podstawy trójkątów do wierzchołka. Można je nadziewać np. masa orzechową, dżemem lub owocami, ale można też piec „puste” rogaliki. Wstawić do piekarnika o temperaturze ok. 200⁰C na ok. 30 minut, aż do ozłocenia. Po upieczeniu polukrować jak poprzednie.

/Irena Gumowska Elementarz gotowania

Rogaliki drożdżowe z jabłkami

ˡ/₂ szklanki mleka, 25 dag (kostka) margaryny, 8 dag drożdży, 50 dag maki, 1 łyżka smalcu, 1 jajko, dżem jabłeczny lub jabłka przesmażone z cukrem (nie przecier!), 1 szklanka cukru, 203 łyżki cukru pudru + 1 łyżka mleka

Mleko podgrzać z kostka margaryny i drożdżami. Wlać do mąki, dodać smalec, jajko i cukier. Ciasto dobrze wyrobić, aż zacznie błyszczeć. Wtedy uformować z niego kulę, owinąć w pergamin i włożyć do zamrażalnika na ok. 30 minut. Gdy na cieście po wyjęciu z zamrażalnika robią się pęknięcia, znaczy, że można je już użyć, jeśli nie – niech dalej się mrozi. Z pękającego ciasta odkrajać ¼, a resztę zostawić w zamrażalniku. Wyjęte ciasto rozwałkować tak, aby powstało koło, które podzielić na 8 części. Na podstawie utworzonych trójkątów kłaść po 1 łyżeczce jabłek przesmażonych z cukrem i zwijać rogaliki. W ten sposób postępować z pozostałymi 3 częściami ciasta. W sumie otrzymamy 32 rogaliki. Ułożyć je na blasze wysmarowanej tłuszczem i wysypanej tartą bułką. Piec, aż się ozłocą. Upieczone, jeszcze gorące rogaliki polukrować, używając np. pędzla do golenia. Lukier zrobimy z cukru pudru wymieszanego z łyżką gorącego mleka. Kto lubi, może do lukru, a także do ciasta dodać aromat, ale tylko esencję cytrynową lub pomarańczową.

Uwaga! Rogaliki mają tę zaletę, ze na ogół zawsze się udają. I nawet po tygodniu są jeszcze smaczne. Jeśli do ciasta dodamy tylko 1/3 szklanki cukru i szczyptę soli, a nadziewać je będziemy farszem mięsnym, grzybowym lub jarzynowym, to powstaną doskonałe paszteciki, np. do barszczu.

/Irena Gumowska Elementarz gotowania